បទដ្ឋានគតិយុត្ត

កិច្ចព្រមព្រៀងអង្គការសហប្រជាជាតិស្តីពីសិទ្ធិមនុស្ស

អនុ​សញ្ញា​ប្រយុទ្ធ​ប្រឆាំង​នឹង​អំពើ​ប្រល័យ​ពូជ​សាសន៍

សេចក្ដី​សម្រេច​លើ​មាត្រា​ទី៣ A ចំណុច២៦០ នៃ​មហា​សន្និបាត​អង្គការ​សហ​ប្រជាជាតិ​ថ្ងៃទី៩ ខែធ្នូ ឆ្នាំ១៩៤៨

អនុសញ្ញា​នេះ ហាម​ឃាត់​លើ​សកម្មភាព​ទាំង​ឡាយ​ណា​ដែល​មាន​បំណង​ចង់​បំផ្លាញ​ទាំង​ស្រុង ឬ​ដោយ​ផ្នែក​ចំពោះ​ជាតិសាសន៍ ជនជាតិ​ភាគតិច ឬ​ក្រុម​សាសនា​ណា​មួយ​។ អនុសញ្ញា​នេះ ចែង​ថា​អំពើ​ប្រល័យ​ពូជ​សាសន៍​ជា​បទ​ឧក្រិដ្ឋ​ស្ថិត​នៅ​ក្រោម​ច្បាប់​អន្ដរជាតិ ទោះបី​ជា​កើត​ឡើង​ក្នុង​អំឡុង​ពេល​មាន​សង្រ្គាម ឬ សន្ដិភាព​ក្ដី ហើយ​ប្រទេស​ហត្ថលេខី​ទាំង​អស់​ត្រូវ​ធ្វើការ ទប់ស្កាត់ និង​ដាក់​ទោស​គ្រប់​សកម្មភាព​នៃ​អំពើ​ឧក្រិដ្ឋកម្ម​ប្រល័យ​ពូជ​សាសន៍​នៅ​ក្នុង​ដែន​យុត្ដាធិការ​ខ្លួន​។ ច្បាប់​នេះ ហាម​ឃាត់​ចំពោះ​ការ​សម្លាប់​សមាជិក​របស់​ក្រុម​ជាតិ​សាសន៍ ជនជាតិ​ភាគតិច ឬ​សាសនា​ណា​មួយ​ដោយ​សារ​តែ​បានប្រព្រឹត្ត​ទង្វើ​ដែល​នាំ​ឲ្យ​ប៉ះ​ពាល់​ធ្ងន់​ធ្ងរ​លើ​រាង​កាយ និង​ស្មារតី​របស់​សមាជិក​ដទៃ​ទៀត។ ច្បាប់​នេះ ក៏​ហាម​ឃាត់​នូវ​ការ​ដាក់​ទោស​លើ​សមាជិក​ក្រុម​ដែល​មើល​ទៅ​ហាក់​ដូចជា​ចង់​បំផ្លាញ​ជីវិត​របស់​ពួកគេ វិធានការ​ទប់​ស្កាត់​ការ​ផ្តល់​កំណើត​ក្នុង​ក្រុម ​និង​ការ​បំបែក​កូន​ចៅ​របស់​សមាជិក​ក្នុង​ក្រុម​ទៅ​ឲ្យ​ក្រុម​ដទៃ​ទៀត។

អនុសញ្ញា​នេះ បាន​ប្រកាស​ថា​អំពើ​ប្រល័យ​ពូជ​សាសន៍ ការ​ឃុប​ឃិត​ឬ​ញុះញង់​ឲ្យ​ប្រព្រឹត្ត​អំពើ​ប្រល័យ​ពូជ​សាសន៍ ​និង​ការ​ព្យាយាម​ប្រព្រឹត្ត​ឬ​ក៏​ចូល​រួម​សកម្មភាព​ទាំង​ឡាយ​ណា​ដែល​ទាក់​ទង​អំពើ​ប្រល័យ​ពូជ​សាសន៍ ជា​អំពើ​ខុស​ច្បាប់​។ អ្នក​ប្រព្រឹត្ត​អំពើ​ទាំង​អស់​នេះ​ត្រូវ​ទទួល​ខុស​ត្រូវ​ចំពោះ​សកម្មភាព​របស់​ខ្លួន​បើ​ទោះ​ជា​ក្នុង​ក្រប​ខណ្ឌ​ឯកជន ឬ​ផ្លូវ​ការ​។ ប្រទេស​ហត្ថលេខី ត្រូវ​អនុម័ត​ច្បាប់​ដែល​ស្ថិត​ក្រោម​ច្បាប់​ជាតិ​របស់​ខ្លួន​ប្រឆាំង​នឹង​សកម្មភាព​ដូច​មាន​ចែង​ក្នុង​មាត្រា​ទី៣ ​ថា​ជា​អំពើ​ខុស​ច្បាប់ និង​ដាក់​ទោស​ទណ្ឌ​ឲ្យ​ស្រប​ទៅ​តាម​បទ​ឧក្រិដ្ឋ​ចំពោះ​អ្នក​ទាំង​ឡាយ​ណា​ដែល​រំលោភ​លើ​អនុសញ្ញា​នេះ។

ជន​ជាប់​ចោទ​អំពី​ការ​ប្រព្រឹត្ត​អំពើ​ប្រល័យ​ពូជ​សាសន៍ អាច​នឹង​ត្រូវ​កាត់​ទោស​ដោយ​តុលាការ​ជាតិ​ក្នុង​ដែន​ដី​ដែល​អំពើ​នេះ​បាន​កើត​ឡើង ឬ​ដោយ​តុលាការ​អន្តរជាតិ​ណា​មួយ​ដែល​មាន​យុត្តាធិការ​ទទួល​ស្គាល់​ដោយ​រដ្ឋ​ឬ​ក៏​មានការ​​ចូល​រួម​ពី​រដ្ឋ។ ក្នុង​ករណី​ធ្វើ​បត្យាប័ន ប្រទេស​ជា​សមាជិក​ត្រូវ​បញ្ជូន​ជន​សង្ស័យ​ទៅ​ទទួល​ទោស​ដោយ​អនុលោម​តាម​ច្បាប់​ជាតិ​ និង​សន្ធិ​សញ្ញា​ប្រឆាំង​នឹង​អំពើ​ប្រល័យ​ពូជ​សាសន៍ ហើយ​ការ​ធ្វើ​បត្យាប័ន​នេះ​មិន​ចាត់​ទុក​ថា​ជា​បទ​ល្មើស​នយោបាយ​ទេ។ រដ្ឋ​ភាគី​ណា​មួយ​នៃ​អនុសញ្ញា​នេះ អាច​អំពាវនាវ​ដល់​អង្គការ​សហប្រជាជាតិ​ដើម្បី​ការពារ​កុំ​ឲ្យ​មាន​អំពើ​ប្រល័យ​ពូជ​សាសន៍ ​ឬ​ដាក់​ទោស​អ្នក​ប្រព្រឹត្ត​បទ​ល្មើស​។

ផ្នែក​ដែល​នៅ​សេស​សល់​នៃ​អនុសញ្ញា​នេះ បញ្ជាក់​ពី​នីតិវិធី​នានា​ក្នុង​ការ​ដោះស្រាយ​ជម្លោះ​និង​ការ​ផ្តល់​សច្ចាប័ន​រវាង​ប្រទេស​និង​ប្រទេស មិន​ថា​ជា​ទង្វើ​ជាក់​លាក់​មួយ ឬ​ក៏​ទង្វើ​បង្កើត​បាន​ជា​អំពើ​ប្រល័យ​ពូជ​សាសន៍។

ប្រភព: http://www.hrweb.org/legal/undocs.html#CAG, ២៥.០៥.២០១៦

រដ្ឋ​ចំនួន​១៤៧ បាន​ផ្ដល់​សច្ចាប័ន ឬ​ចូល​ជា​សមាជិក​នៃ​សន្ធិសញ្ញា​នៅ​ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០១៥។

មាត្រា ២ នៃ​អនុសញ្ញា​បាន​ឲ្យ​និយមន័យ​លើ​ពាក្យ​ប្រល័យ​ពូជ​សាសន៍​ថា​ជា៖

សកម្មភាព​ឬ​ទង្វើ​ទាំង​ឡាយ​ណា​ដែល​មាន​ចេតនា​ចង់​បំផ្លាញ ទាំង​ស្រុង​ឬ​ដោយ​ផ្នែក ជាតិ​សាសន៍ ពណ៌​សម្បុរ ជនជាតិ​ភាគតិច ឬ​ក៏​ក្រុម​សាសនា​ណា​មួយ មាន​ដូចជា៖

ក. ការ​សម្លាប់​សមាជិក​ក្នុង​ក្រុម

ខ. ការ​ប៉ះ​ពាល់​ធ្ងន់​ធ្ងរ​លើ​រាង​កាយ និង​ស្មារតី​របស់​សមាជិក​ដទៃ​ទៀត

គ. ការ​ដាក់​ទោស​ដោយ​គ្រោង​ទុក​ជា​មុន​លើ​សមាជិក​ក្រុម​ដែល​មើល​ទៅ​ហាក់​ដូច​ជា​ចង់​បំផ្លាញ​រាង​កាយ​របស់​ពួកគេ​ទាំង​ស្រុង​ឬ​ដោយ​ផ្នែក

ឃ. ការ​ទប់​ស្កាត់​ការ​ផ្តល់​កំណើត​ក្នុង​ក្រុម

ង. ការ​បំបែក​កូន​ចៅ​របស់​សមាជិក​ក្នុង​ក្រុម​ដោយ​បង្ខំ​ទៅ​ឲ្យ​ក្រុម​ដទៃ​ទៀត​